Sancılı adet görme (Dismenore)

1 ) Sancılı adet görme (Dismenore)

Kadınların yaklaşık yarısından fazlasında adet kanaması döneminde az veya çok ağrı meydana gelmektedir. Bu adet sancısı, kanamanın normal düzeylerde olmasını sağlamak amacı ile meydana çıkan rahim kasılmalarının, ağrı olarak algılanması neticesinde meydana çıkmaktadır. Bu tür bir ağrı, genel olarak kadının günlük yaşamını etkilemez ve basit ağrı gidericiler sayesinde kontrol altına alınabilir.

Ancak bu durum, ortalama 10 kadından birinde farklılık gösterir. Adet kanamalarının başlaması ile beraber meydana çıkan ağrı, fazlası ile şiddetlidir ve günlük yaşam olumsuz şekilde etkiler. Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniklerine gerçekleştirilen acil başvurularının ortalama %10 civarı, adet sancısı sebebinden dolayı yapılmaktadır.

Dismenore, yani ağrılı adet görme gerekli incelemeler sonrası etkili bir şekilde tedavi edilebilen ve bu nedenle kadının gereksiz yere katlandığı bir ağrıdır.

2 ) Adet Sancısının (Dismenore) Türleri Nelerdir?

2.1 Primer dismenore

Adet sancısına sebebiyet verecek, altta yatan herhangi bir hastalığın bulunamaması halinde, bu durum “primer dismenore”olarak ifade edilir.  Daha çok, ilk adet kanamalarından itibaren görülen dismenore türüdür.
Primer dismenore toplumda bulunan kadınların ortalama olarak % 50 civarını etkilemektedir. Daha çok adolesan dönemi ile beraber görülmeye başlar ve yaşın artması ile beraber veya hamilelik döneminin ardından mevcut olan şiddetini azaltır.

2.2 Sekonder dismenore

• “Sekonder dismenore” ifadesi ise, adet sancısına sebep olan, altta yatan başka bir hastalığın bulunması halinde kullanılır. Daha sonradan kazanılmış bir sorundan ibarettir.
• 
  Sekonder dismenore ise, daha primer dismenore göre daha az görülür ve başlangıçta yokken yaşın ilerlemesi ile beraber herhangi bir dönem içerisinde başlayabilir.

3 ) Ne gibi belirtiler görülür?

• Adet sancısı, daha çok adet olmadan önceki ilk 24 saat içinde kendini göstermeye başlar ve adetin başlaması ile beraber şiddeti kısa süreli olarak artar ve adet döneminin bitmesine kadar git gide azalır.
• Sinyal ağrısının yanı sıra, bulantı-kusma, halsizlik, ishal, kramplara ek olarak şiddetli bel ağrısı ve baş ağrısı, sancı ile beraber en fazla görülen diğer belirtilerdir. Ağrının çok şiddetli olduğu durumlarda bayılma bile meydana gelebilir.

Adet Sancılarına Eşlik Edebilecek Diğer Belirtiler

• Adet döneminde adet sancılarının haricinde başka problemler de meydana çıkabilir. Bu problemlerin en fazla rastlananları ise,
• Bulantı
• Kusma
• İshal
• Kabızlık
• Karın şişliği
• Baş ağrısı
• Sersemlik hissi
• Ancak adet sancısı ile şişlik, karamsarlık gibi belirtilere sebep olan adet öncesi sendromu (PMS) adet sancılarından farklı bir konudur. PMS belirtileri, daha çok adet döneminin başlaması ile beraber sona erer.
• Adet sancıları ise, adet ile beraber birkaç gün boyunca daha fazla kötüleşerek devam edebilmektedir.

4 ) Adet Sancısının Sebepleri Nelerdir?

Adet sancıları, adet döneminde olan güçlü rahim kasılmalarının sebebi ile meydana gelmektedir. Meydana gelen kasılmalar esnasında, rahimde “prostaglandinler” olarak ifade edilen kimyasallar salgılanır ve bu maddeler rahim kasılmalarının şiddetinde etkili olur. Prostaglandin seviyesinin düzeyinin fazla olması, kasılmaları şiddetlendirmenin haricinde, aynı zamanda bulantı, kusma ve sersemlik gibi başka belirtilere de sebep olabilmektedir.

Adet döneminde meydana çıkma olasılığı bulunan bütün bu belirtiler, adet döneminden bir iki gün önce kendini gösterip, adet dönemi sona erene dek devam edebilir. Ancak bu belirtiler, yalnızca adet dönemi ile alakalı başka
bir hastalığın habercisi de olabileceği için, belirtilerin şiddetini arttırması halinde, derhal doktora görünülmesi gerekmektedir.

5) Hafif Şiddette Sancılar

Rahim kasılmaları ile ilişkili olarak, adet dönemi esnasında hafif şiddette sancı hissedilmesi gayet normal olarak kabul edilir. Rahim gerilip gevşeyen bir kastır ve bu hareketleri ile beraber krampa benzeyen ağrılara ve sancılara sebebiyet verebilmektedir. Ancak belirtilerin şiddetli olması ve sizi evden dışarı çıkarmayacak hale getirdi ise, o zaman başka bir kadın hastalığının bulunup bulunmadığını araştırmak amacı ile bir jinekologa başvurmak gerekmektedir.

6 ) Adet Sancısı Nasıl Geçer?

Birçok zaman doktorlar adet ağrısını dindirebilmek amacı ile nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) verirler. Bu tarz ağrı kesicilerin, aspirin gibi, reçetesiz olarak satılanları da bulunmaktadır. Ancak kısaca NSAİİ olarak ifade edebileceğimiz bu ilaçlar, astım hastalarına, mide, böbrek, karaciğer problemi bulunan ve bebek emziren anneler için uygun olarak kabul edilmemektedir. Bu sebepten dolayı da, bu ilaçların kullanılması esnasında doktora danışılmasında yarar görülür.

NSAİİ grubu ilaçların etkili olmaması durumunda, daha güçlü bir ağrı kesicinin kullanılması mümkün olabilir. Ancak herhangi bir sağlık problemi bulunan kişiler, reçetesiz olsa dahi doktora danışmadan ağrı kesici kullanmamaları gerekmektedir.

Ağrı kesicilerin kifayetsiz kaldığı durumlarda, doktor tarafından verilecek bir doğum kontrol hapı adet döneminde belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. Doğum kontrol hapları rahim duvarını incelttiğinden dolayı, ağrının artmasına yardımcı olan prostaglandinler isimli kimyasalların seviyesini azaltır. Bu sayede, daha az ağrı ortaya çıkar. Rahim duvarının ince olması halinde, zaten çok fazla kasılma gerçekleşmez.

Eğer sekonder tipte, yani başka bir üreme ile alakalı rahatsızlık sebebi ile sancıların meydana gelme durumu varsa, bu rahatsızlığın tedavi edilmesi halinde, ağrılar da otomatikman tedavi edilmiş olacaktır.

7 ) Adet sancılarına karşı sizin yapabileceğiniz şeyler nelerdir?

Adet sancılarını kendi başınıza tamamı ile durduramasanız bile, ağrıları fazlası ile azaltabileceğiniz çeşitli tedbirleri alabilirsiniz. İşte bu tedbirler ise;

Sigara, alkol ve kafeinden uzak durun: Bütün bu başlıkta sayılanlar, sancılı adet dönemi riskini arttırır.

Egzersiz yapın: Adet döneminde egzersiz yapmak size kötü bir fikir gibi gelebilir. Ancak hareket halinde olmanız durumunda, ağrılarınızı dindirebilişiniz. En azından yavaş tempolu yürüyüş yapmanızda fayda olacaktır.

Sıcak etkisi: Karın bölgesine yerleştirilen sıcak su torbası veya benzeri bir ısı kaynağı ile (cildinizi sakın yakmayın) rahatlama meydana gelmektedir. Aynı şekilde sıcak bir banyo da iyi gelecektir. Sıcak su torbasının ardından ( yaklaşık 5 10 dakika ) ağrılardan eser kalmayacaktır.

Besin destekleri: E vitamini, magnezyum, Omega-3 yağ asitleri, B1 ve B6 vitamin desteklerinin adet sancılarını azalttığı ile ilgili sonuç alınan, bazı çalışmalar bulunmaktadır.

Masaj: Alt karın bölgesine uygulanacak olan hafif bir masaj, ağrıyı geçirmekte yardımcı olabilir.

Stresi yönetmek: Stres ağrıların fazlalaşmasına sebep olabileceği için, stres ile baş etmek için, yoga veya buna benzeyen yöntemleri geliştirmeniz gerekebilir.